[go: nahoru, domu]
Przejdź do zawartości

Kungur

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez W2k2 (dyskusja | edycje) o 20:20, 30 gru 2023. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Następująca wersja przejrzana tej strony, którą oznaczono 30 gru 2023, była oparta na tej wersji.
Kungur
Кунгур
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Rosja

Kraj

 Permski

Powierzchnia

68,7 km²

Wysokość

120 m n.p.m.

Populacja (2021)
• liczba ludności
• gęstość


64 259[1]
935,36 os./km²

Nr kierunkowy

+7 34271

Kod pocztowy

617470-617480

Tablice rejestracyjne

59, 81, 159

Położenie na mapie Kraju Permskiego
Mapa konturowa Kraju Permskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kungur”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kungur”
Ziemia57°26′N 56°56′E/57,433333 56,933333
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Kungur (ros. Кунгур) – miasto w Rosji, w Kraju Permskim, siedziba administracyjna rejonu kungurskiego. Ma status okręgu miejskiego. Leży na południowym wschodzie Kraju Permskiego, na środkowym Przeduralu, 90 km na południowy wschód od Permu. Oficjalnie założone w 1663 roku, od 1970 roku weszło na listę historycznych miejscowości Rosji. Zyskało popularność dzięki unikalnej jaskini lodowej. Liczba ludności w 2021 roku wynosiła 64 259, a powierzchnia 68,7 km².

Pochodzenie nazwy

Nazwę dała miastu rzeczka Kungurka wpadająca do Irienia w miejscu, gdzie zbudowano pierwszy ostróg. Hydronim mógł powstać w związku bogato rozwiniętymi zjawiskami krasowymi w okolicy miasta. W tym przypadku od pochodzącego z języków tureckich słowem ungur lub unkur (jaskinia, wąwóz, szczelina w skałach)[2].

Historia

Pierwszy raz o założeniu Kunguru wspomniano w 1623 roku, ale Wasilij Szyszonko w swojej publikacji „Piermskaja letopis´” uważał, że do twierdzenia tego nie należy przywiązywać wagi, ponieważ nie jest oparte na dokumentach, a na jednym tylko zapisku prywatnej osoby[3]. Miasto założone zostało w 1648 roku na ziemi kupionej przez Rosjan od Tatarów znad Irienia przez wojewodów czerdyńskich i solikamskich: dworianina Prokopija Jelizarowa, stolników – kniazia Piotra Prozorowskiego i Siemieona Kondyriewa[3][4]. Do założenia miasta wybrano miejsce położone o dwie wiorsty od ujścia rzeczki Kungurki do Irienia, gdzie znajdowała się wieś Staroj Posad (obecnie Troick), a które znajduje się 17 wiorst na południe od obecnego Kunguru. Zbudowane miasto zasiedlono przesiedleńcami z Czerdynia i Solikamska, do których później przyłączyli się imigranci z Wiatki, Kajgorodu, Solwyczegodska i Ustiugu[3].

W 1662 roku wybuchło powstanie Baszkirów (powstanie baszkirskie 1662-64) niezadowolonych z oszustw ze strony Rosjan, którzy kupili ziemię i nadużyciami urzędników przy poborze jasaka[3]. Kungur, który w tym czasie, według różnych źródeł, liczył od 58[3] do 96[5] domów, został zdobyty i zniszczony przez Tatarów i Baszkirów 2 sierpnia 1662 roku. Przy życiu zostali tylko ci, którym udało się ukryć w okolicznych lasach i jaskiniach na brzegach Irienia i Syłwy[3].

Ocaleni mieszkańcy w petycji wysłanej do cara Aleksego Michajłowicza prosili, by jeszcze w tym roku zezwolić im na budowę nowej twierdzy, gdyż z powodu Tatarów i Baszkirów boją się osiedlać, ponieważ w Kungurze nie ma ani ostrogu, ani broni. W odpowiedzi przyszło oficjalne pismo zarządzające by „znaleźć dogodne miejsce i na nim wybudować ostróżek”[5]. W 1663 roku Kungur był założony powtórnie, ale już w nowym miejscu, gdzie znajdowała się wieś Mys[3] lub też Mysowskoje[5]. Z południowej i południowo-wschodniej strony wzgórza, na którym wybudowano miasto, płynął Irień, a z północnej, Syłwa. Wysoki i kręty podjazd stanowił prawdziwą ochronę w przypadku ataku. Od 1673 do 1675 roku w miejsce dotychczasowego ostrogu wzniesiono drewniany kreml z 8 basztami, z których dwie – Spasskaja i Tichwinskaja – zostały wyposażone w bramy i były przejezdne. Wysokość murów kremla w niektórych miejscach sięgała trzech sążni, czyli ok. 6,5 m[3][5].

W 1703 roku Siemion Riemiezow, znany syberyjski kartograf, wykonał plany Kunguru i otaczającego go ujezdu. W tym samym roku Kungur był oblężony przez chłopów posesyjnych, niezadowolonych z wizyty w mieście wojewody wierchoturskiego. Oblężenie trwało tydzień, od 17 do 23 lipca[6]. W następnym 1704 roku w Kungurze zakończono budowę i poświęcono pierwszą w mieście murowaną świątynię, cerkiew Zwiastowania (Błagowieszczeńską). Świątynia była ludowa w dosłownym tego słowa znaczeniu – na jego wzniesienie od każdego mieszkańca miasta zebrano po 25 kopiejek, co nie przeszkodziło wysadzeniu jej w końcu lat 30. XX wieku pod budowę Pałacu Obrony[5], którego ostatecznie i tak nie wybudowano.

  • Wyższa część Kunguru, gdzie znajdował się ostróg. Widoczna cerkiew Tichwinskaja
    Wyższa część Kunguru, gdzie znajdował się ostróg. Widoczna cerkiew Tichwinskaja
  • Sobór Błagowieszczeński
    Sobór Błagowieszczeński
  • Маgistrat, a obecnie Muzeum Etnograficzne – po prawej, Małyj Gostinnyj dwor kupca Gribuszyna – po lewej
    Маgistrat, a obecnie Muzeum Etnograficzne – po prawej, Małyj Gostinnyj dwor kupca Gribuszyna – po lewej
  • Obelisk na pamiątkę zwycięstwa nad Pugaczowem. Przed nim cerkiew Aleksiejewska, z tyłu – była Rada Miejska
    Obelisk na pamiątkę zwycięstwa nad Pugaczowem. Przed nim cerkiew Aleksiejewska, z tyłu – była Rada Miejska
  • Miejska Biblioteka im К.Т. Chlebnikowa
    Miejska Biblioteka im К.Т. Chlebnikowa

W 1720 roku w mieście wygarbowano pierwszych 120 skór, a w 1724 roku otwarto garbarnię zajmującą się produkcją skór juchtowych. W pierwszym okresie garbarnie były usytuowane w górnej części Kunguru i dopiero na początku XIX wieku przeniesiono je do dolnego miasta, ponieważ procesy warsztatu mokrego zanieczyszczały wodę w Syłwie, czyniąc ją nieprzydatną do picia. Oprócz tego nad Kungurem unosił się „...wszędzie smród skór, widoczny znak, że miasto z tego żyje”[5]. W tymże 1720 roku Wasilij Tatiszczew otworzył w Kungurze Biuro Górnicze, przemianowane w 1721 roku na Urząd Górniczy, a w 1725 roku pierwszą uralską szkołę górniczą. Kungur stał się centrum okręgu górniczego, a w 1737 roku do miasta przeniósł się zarząd prowincji z Solikamska.

W 1770 roku odwiedził Kungur ze swoją ekspedycją znany podróżnik doktor Lepiochin i stwierdził, że miejscowy kreml został „celowo zniszczony”, a samo miasto jest całe wybudowane z drewna, oprócz sześciu cerkwi i „źle skonstruowanego” kamiennego ratusza[7].

Na początku 1774 roku do Kunguru zbliżyły się tatarskie, baszkirskie i zbuntowane kozackie oddziały Pugaczowa pod dowództwem Saławata Jułajewa i Iwana Kuzniecowa w sile około 11 tysięcy[8]. Kungurski wojewoda jeszcze 27 października 1773 roku uciekł ze wszystkimi urzędnikami do Czusowskich Gorodków do Stroganowów, wskutek czego został pozbawiony urzędów i wysłany do Wiatki. Organizacją obrony zajął się burmistrz Filipp Krotow i prezydent magistratu Iwan Chlebnikow, którzy uzbroili wszystkich mieszkańców miasta i zwrócili się o pomoc do sąsiednich miast[5]. Ze strony wojskowej obroną dowodził sekund major Aleksandr Papow[8], który przybył do Kunguru w celu poboru rekruta. Zawrócił z drogi kapitana Rylejewa z 376 rekrutami i 12 starymi żołnierzami. Do miasta przybyło także 50 kozaków z Zakładów Jugowskich z artylerią i 100 kozaków dwoma działami z Jekaterynburga pod dowództwem podporucznika Posochowa. Sekund major Papow odparł cztery szturmy: 4, 5, 9 i 23 stycznia, przeprowadzone z różnych kierunków, za co został nagrodzony stopniem podpułkownika przez carycę Katarzynę. Przed ostatnim szturmem przybył do miasta z Kazania sekund major Gagrin z 200 żołnierzami, a z Jekaterynburga Nikonow ze 170 żołnierzami. Rebelianci uciekli. Po zakończeniu powstania Pugaczowa w 1775 roku F. Krotow i Jemieljan Chlebnikow zostali nagrodzeni, a Kungurowi anulowano zaległości w wysokości 5069 rubli i 95 kopiejek[5].

W 1786 roku przekształcono Kungur z centrum prowincji permskiej na miasto ujezdowe namiestnictwa permskiego, a po zmianie nazwy w 1797 roku – kungurskiego ujezdu guberni permskiej[9]. 1783 roku do miasta dotarła budowa traktu syberyjskiego, którym 1790 roku po drodze na zsyłkę przyjechał do miasta Aleksandr Radiszczew. W dniach od 28 listopada do 4 grudnia zatrzymał się w domu wojewody. O Kungurze pisał tak:

Stare miasto, źle zbudowane. Kiedyś stolica prowincji. Na górze stara twierdza, tzn. mury z basztami, w których są bramy. Na placu przed murami stoi 20 odlewanych armat na lawetach, z których trzy zdatne do użycia... Miejsce piękne, dookoła pola...[5]

W 1837 roku w Kungurze przebywał Wasilij Żukowski, towarzysz przyszłego cara Aleksandra II w czasie jego podróży zapoznawczej po Rosji. Według legendy, o mieście wypowiedział się epigramem: Miasto – dziura, lud – pijany[5]. W 1840 roku w Kungurze otworzono pierwszą w mieście publiczną bibliotekę, złożoną z książek podarowanych przez Kiriłła Chlebnikowa, badacza Kamczatki i Alaski. W tym samym roku kupiec Aleksiej Gubkin zapoczątkował w Kungurze handel herbatą, który dzięki staraniom jego i innych kungurskich przedsiębiorców szybko przekształcił miasto duże centrum hurtowego handlu herbatą[5].

W lipcu 1877 roku ten sam Gubkin otworzył w mieście Kungurską Szkołę Techniczną, przy której znajdowały się warsztaty mechaniczne, będące po 1917 roku zalążkiem Kungurskich Zakładów Budowy Maszyn. W 1887 roku uruchomiono szybką linię parowcową między Permem i Kungurem po Kamie, Czusowej i Syłwie, a w 1909 roku otwarto kungurski dworzec kolejowy na trasie Perm – Jekaterynburg, będącej częścią Kolei Transsyberyjskiej. Również w 1909 roku zaczął funkcjonować miejski wodociąg i muzeum krajoznawcze, a dwa lata wcześniej pojawiła się w Kungurze łączność telefoniczna[5].

Przed samą I wojną światową w 1913 roku w mieście zainstalowano elektryczne oświetlenie i pojawił się kinematograf w drewnianym kinie „Olimp”, które w czasach radzieckich zmieniło nazwę na „Proletarij”, a potem na „Zwiozdoczka”. Później go rozebrano. W 1914 roku Aleksandr Chlebnikow otworzył dla zwiedzających Kungurską Jaskinię Lodową, w której 13 czerwca tego roku przebywała niemiecka księżna Wiktoria Hessen-Darmstadt, starsza siostra cesarzowej Rosji Aleksandry Fiodorownej, żony ostatniego cara Mikołaja II ze swoją córką Ludwiką. 18 dni później zaczęła się wojna.

28 października (10 listopada) 1917 roku w Kungurze ustanowiono władzę radziecką[10][11]. 30 listopada w mieście dokonano pogromów na „kontrrewolucjonistach”[12], a zimą 1918 roku do Kunguru przybył oddział Czeka z Permu pod dowództwem Aleksandra Borczaninowa[5]. W nocy z 5 na 6 lutego przeprowadzono pierwsze mordy: rozstrzelano rodzinę Agiejewów[5][12] za uczestnictwo w spisku przeciwko władzy radzieckiej[5]. W kwietniu i wrześniu odbyło się jeszcze kilka zbiorowych egzekucji mieszkańców miasta – wrogów władzy radzieckiej, przy czym od 27 czerwca 1918 roku egzekucjami w mieście zajmowała się miejscowa Kungurska Komisja Nadzwyczajna[13]. Jednostki jekaterynburskiej grupy Armii Syberyjskiej pod dowództwem generała majora Radoli Gajdy, które zajęły miasto 21 grudnia 1918 roku, odkryły w baraku naprzeciwko podmiejskiego więzienia 38 przez nikogo nierozpoznanych trupów[12]. 1 lipca 1919 roku miasto zostało zdobyte przez jednostki Armii Czerwonej[11]. Z białymi ewakuowała się znaczna liczba mieszkańców miasta, należących do klasy średniej[14].

W 1921 roku w Kungurze zaczęto drukować miejscową gazetę „Iskra”[11], która ukazuje się do chwili obecnej. W 1928 roku wybudowano obok miasta rzeźnię, na bazie której powstał niewielki kombinat mięsny. Z czasem jego produkcja wzrosła, a obecnie nosi nazwę OOO Miasokombinat „Kungurskij”[15]. W pierwszej połowie lat 30. XX wieku powstały zakłady mleczarskie, obecnie noszące nazwę OAO Mołkombinat „Kungurskij”[16]. W 1931 roku warsztaty mechaniczne kungurskiego technikum przekształcono w szkołę-zakład mechaniczny, który od 1933 roku zaczął produkcję koparek różnych typów. Od 1943 roku specjalizuje się w wyrobie sprzętu dla wiertnictwa i przemysłu petrochemicznego, obecnie pod nazwą OAO „Kungurskie Zakłady Budowy Maszyn”[17].

Wraz z początkiem wojny niemiecko-radzieckiej miasto przeszło na produkcję wojenną, która odbywała się w miejscowych zakładach i tych, które ewakuowano tu z Odessy, Kramatorska i Tuapse. Na froncie walczyło 25 tys. mieszkańców miasta. Na pamiątkę sformowanej w Kungurze brygady 10 Gwardyjskiej Dywizji Pancernej na placu Zwycięstwa ustawiono czołg T-34[11].

W 1970 roku Kungur wpisano na listę historycznych miejscowości Rosji[11]. Od lipca 2002 roku w mieście zaczęto corocznie organizować „Niebiański Jarmark” – festiwal balonowy, na którym można zobaczyć wiele aerostatów o różnych konstrukcjach.

Kungur z lotu ptaka

Warunki naturalne

Miasto położone jest na północy kungurskiego lasostepu, formacji roślinnej w swoisty sposób łączącej las mieszany ze stepem. Bogatą roślinność stepową, leśną i łąkową uzupełniają relikty i endemity. Ukształtowanie powierzchni w granicach miasta jest urozmaicone. Podłoże składa się z miękkich skał – wapieni, anhydrytów i gipsów, w których występują bogate zjawiska krasowe. Utrudnia to prace budowlane prowadzone w mieście. Na terenie miasta znajduje się unikalny geologiczny pomnik przyrody Kungurska Jaskinia Lodowa, jedna z większych jaskiń krasowych w europejskiej części Rosji. Jej długość wynosi 5600 m i znajduje się w niej ok. 70 jeziorek.

Miasto leży nad Syłwą i uchodzących do niej rzek Irienia i Szakwy. Wody tych rzek odznaczają się wysokim stężeniem wodorowęglanów potasu i magnezu (szczególnie Irienia), co ogranicza możliwości ich użytkowania do celów bytowych i w gospodarce. Wiele przedsiębiorstw wykorzystuje dla swoich potrzeb wody podziemne. Gwałtowne topnienie śniegu prowadzi często do powodzi. Poziom wody w mieście potrafi wzrosnąć o 5–7 m.

Demografia

Wykres liczby ludności Kunguru od połowy XIX wieku:
Źródło: Narodnaja Encykłopiedia Gorodow i Riegionow Rossii „Moj Gorod”, Kungur: 1856, 1897, 1913, 1926, 1931, 1939, 1967, 1973; Wsiesojuznyj Pieriepis´ Nasielenija: 1959, 1970, 1979 i 1989 goda; Wsierossijskij Pieriepis´ Nasielenija 2010; Czislennost´ nasielenija Rossijskoj Fiedieracyi po municypalnym obrazowanijam: 2012, 2013, 2014, 2015;

Pod względem liczby mieszkańców w dniu 1 stycznia 2014 roku Kungur znajduje się na 234. miejscu wśród 1100 miast Federacji Rosyjskiej[18].

Liczba mieszkańców miasta jest stabilna i praktycznie nie rośnie w ostatnich latach. Ubytek mieszkańców jest całkowicie kompensowany przez migrację z sąsiednich rejonów i przyrost naturalny. Parametry struktury demograficznej pod względem płci i wieku odpowiadają średniemu poziomowi regionalnemu. Udział ludności w wieku produkcyjnym wynosi 57,6%, a w wieku poprodukcyjnym – 17,3%. Średni wiek – 33,9 roku. Średnioroczna liczba pracowników i urzędników wynosi 35,8 tys. osób. Liczba specjalistów z wyższym i średnim wykształceniem specjalistycznym jest w mieście wyższa niż w rejonach wiejskich.

Skład etniczny Dominują Rosjanie (ponad 90%), ale są też Baszkirzy, Tatarzy i inne narodowości. Zasoby siły roboczej są wysokie. Miasto wyróżnia się wśród okolicznych miast wysokim udziałem ludności z wyższym i średnim specjalistycznym wykształceniem i jednocześnie znaczną liczbą ludzi z wykształceniem podstawowym i bez wykształcenia.

Transport

Dworzec kolejowy wybudowany w stylu modernistycznym

Kungur jest dużym węzłem komunikacyjnym, przez który przechodzą drogi o znaczeniu federalnym (R242) i krajowym (R343). W mieście jest dworzec kolejowy kolei transsyberyjskiej.

Historycznie Kungur był węzłem komunikacyjnym Przedurala. Przez miasto przechodził znany trakt syberyjski. Trakt Gorobłagodatski łączył Kungur z Osą, a Trakt Birski z Birskiem i Ufą.

Gospodarka

W Kungur rozwinął się przemysł maszynowy, skórzano-obuwniczy, drzewny oraz materiałów budowlanych[19]. Ponadto w mieście znajduje się fabryka instrumentów muzycznych[19].

Religia

Prawosławie

Świątynie prawosławne na terenie miasta zgrupowane są w dwóch dekanatach eparchii permskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego: kungurskim pierwszym i drugim[20]. W mieście czynne są:

  • Cerkiew Tichwińskiej Ikony Matki Bożej
  • Mała Cerkiew św. Aleksego
  • Cerkiew Wszystkich Świętych
  • Cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej
  • Cerkiew św. Mikołaja
  • Cerkiew Przemienienia Pańskiego

Islam

  • meczet kungurski

Obiekty warte zobaczenia

  • willa Kowalowa
  • Zarząd Miasta
  • Gostinyj dwor – zabytek architektury handlowej
  • dom Anufrijewej
  • dom Gribuszyna
  • Małyj Gostinyj dwor
  • willa Sofronowa
  • willa Chlebnikowów
  • obelisk wojsk Pugaczowa
  • willa Dubinina
  • willa Szczerbakowa
  • Kungurska Szkoła Techniczna Gubkina
  • Kungurska Miejska Szkoła Czteroklasowa
  • Jelizawietinskaja rukodielnaja szkoła – w czasach przedrewolucyjnych szkoła zawodowa dla osieroconych dziewcząt
  • willa Kuzniecowa
  • Pup Ziemli – Pępek Ziemi

Muzea

  • Muzeum Etnograficzne
  • Muzeum Historii Kupiectwa
  • Muzeum Sztuki
  • Muzeum Rodziny Gribuszynów
  • Muzeum Kamienia w Kungurskim Państwowym Koledżu Artystyczno-Przemysłowym

Rezerwaty

Lej krasowy na górze Ledianej

Góra Ledianaja (Ledianaja gora) i Kungurska Jaskinia Lodowa to zespół historyczno-przyrodniczy o znaczeniu regionalnym. Obejmuje obszerny system jaskiń krasowych i położony nad nimi obszar z lejami krasowymi i roślinnością reliktową. Rezerwat znajduje się na obrzeżu miasta, w południowo-wschodniej części płaskowyżu zwanego Ledianą górą. Ledianaja gora ciągnie się z północnego wschodu na południowy zachód między Syłwą i jej dopływem, Szakwą, wznosząc się do 90 m ponad poziom rzek i wrzynając się w obszar miasta[21].

Coroczne imprezy

Niebiański Jarmark w 2006 roku
  • Międzynarodowy festiwal balonowy „Niebiański Jarmark”. Festiwal składa się z części sportowej i „Powietrznych Batalii”. W pierwszej części zawodnicy walczą o zwycięstwo indywidualne, a część druga to konkurs drużynowy[22].

Sport

Znane osoby urodzone w Kungurze

Herb (1972)
  • Arkadiusz (1878-1937) – biskup kungurski, arcybiskup swierdłowski i irbicki. Zaliczony w poczet świętych cerkwi prawosławnej.
  • Walerij Aszychmin (ur. 1961) – wykładowca Państwowej Politechniki Permskiej, specjalista w zakresie mechaniki i metod numerycznych, autor podręczników dotyczących matematycznego modelowania i programowania.
  • Agata Budrina (1927-1999) – historyk sztuki, etnograf i muzealniczka.
  • Michaił Gribuszyn (1832-1889) – rosyjski przedsiębiorca, filantrop i działacz społeczny
  • Józef Gieysztor (1865-1958) – polski ekonomista i przyrodnik, profesor Wyższej Szkoły Handlowej w Warszawie.
  • Siergiej Gribuszyn (1871-1915) – rosyjski przedsiębiorca, filantrop i działacz społeczny
  • Nikołaj Gridiagin (1953-1982) – gwałciciel i zabójca, kungurski potwór.
  • Aleksiej Gubkin (1815-1889) – rosyjski kupiec specjalizujący się w handlu herbatą. Założyciel firmy „Gubkin, Kuzniecow i K”, filantrop i dobroczyńca.
  • Aleksandr Dubrowin (1855-1921) – rosyjski polityk z początku XX wieku, lider Związku Narodu Rosyjskiego, poseł II, II i IV Dumy, monarchista.
  • Jurij Kałacznikow (1928-1998) – konstruktor systemów artyleryjskich, wykładowca Państwowej Politechniki Permskiej.
  • Gieorgij Mikuszew (1898-1941) – dowódca radziecki, generał major Armii Czerwonej.
  • Anna Niurkajewa (ur. 1927) – doktor nauk historycznych, profesor Państwowego Uniwersytetu Permskiego
  • Lew Ospowat (1922-2009) – rosyjski krytyk literacki i literaturoznawca.
  • Jurij Pachomow (ur. 1928) – ukraiński ekonomista, członek Narodowej Akademii Nauk Ukrainy.
  • Michaił Popow (1753-1811) – rosyjski kupiec, pierwszy burmistrz Permu.
  • Piotr Popow (1755-1806) – rosyjski kupiec, burmistrz Permu.
  • Boris Riabinin (1911-1990) – pisarz rosyjski.
  • Boris Stinski (ur. 1946) – rosyjski i ukraiński chirurg urazowy, uczeń Gawriiła Ilizarowa, znany specjalista w zakresie endoprotezoplastyki. Ostatnio mieszkał i pracował w Jenakijewie w obwodzie donieckim.
  • Kiriłł Chlebnikow (1784-1838) – rosyjski kupiec, podróżnik i pisarz.
  • Siergiej Czeriepanow (1881-1918) – rosyjski rewolucjonista.
  • Siergiej Szestakow (1905-1983) – szef wydziału zarządzania komendanturami 1 Frontu Białoruskiego, następnie szef działu organizacyjno-księgowego Radzieckiej Administracji Wojskowej w Niemczech.
  • Rudolf Fruntow (1942-2015) – radziecki i rosyjski reżyser, scenarzysta i producent filmowy, zasłużony artysta Federacji Rosyjskiej.

Galeria

  • Cerkiew Świętego Mikołaja
    Cerkiew Świętego Mikołaja
  • Cerkiew Uspienska
    Cerkiew Uspienska
  • Kaplica na centralnym placu (Cerkiew Aleksiejewska)
    Kaplica na centralnym placu (Cerkiew Aleksiejewska)
  • Cerkiew Tichwinska
    Cerkiew Tichwinska
  • Sobór Preobrażeński
    Sobór Preobrażeński

Przypisy

  1. ↑ Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2021 года [online] [dostęp 2021-07-21] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-02] (ros.).
  2. ↑ Географические названия России: топонимический словарь / Е. М. Поспелов. АСТ; Астрель, 2008.
  3. ↑ a b c d e f g h Шишонко В. Н. Пермские летописи (w 7 tomach). Пермь. Типография губернской земской управы. 1882–1889 гг. 3-й период.
  4. ↑ Историко-статистическое описание Пермской губернии. 1801.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o В. В. Рапп, С. В. Смирнов. Путешествие по Кунгуру и Ледяной пещере. Пермь, 2008.
  6. ↑ Восстание крестьян кунгурского уезда 1703.
  7. ↑ Лепёхин И. И. Дневные записки путешествия. СПб. 1771. Часть 2.
  8. ↑ a b Журнал об осаде города Кунгура повстанческими отрядами Юлаева С., Кузнецова И. и Васева И.
  9. ↑ ВТ-ЭСБЕ|Кунгур, уездный город Пермской губернии.
  10. ↑ Пермский государственный архив новейшей истории. Кунгурский горком КПСС за 1919–1983 годы.
  11. ↑ a b c d e Кунгур, путеводитель. СПб., 2009.
  12. ↑ a b c Л. Ю. Елтышева. Средства массовой информации о событиях в Кунгуре 1917–1919 гг.
  13. ↑ Официальный сайт администрации. События. [dostęp 2015-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-15)].
  14. ↑ О. А. Ренёва …Не должно быть частной собственности.
  15. ↑ ООО Мясокомбинат «Кунгурский».
  16. ↑ ОАО Молкомбинат «Кунгурский». История компании. [dostęp 2015-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-11-26)].
  17. ↑ Открытое акционерное общество Кунгурский машиностроительный завод. [dostęp 2015-06-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-04-09)].
  18. ↑ Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2014 года. gks.ru. [dostęp 2014-08-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-02)].
  19. ↑ a b Kungur, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-22].
  20. ↑ Храмы и монастыри [online], www.pravperm.ru [dostęp 2019-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2019-03-16].
  21. ↑ Дорофеев Е. П., Лукин В. С. Кунгурская ледяная пещера / Памятники природы Пермской области. Составитель Баньковский, Лев Баньковский. – Пермь: Кн. изд-во, 1983. – С.41-52.
  22. ↑ http://www.trip2rus.ru/event/995 Небесная ярмарка 2015.

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Kungur&oldid=72361071”