Sistemo operatif
Sistemo operatif zıwanê komputeriyo u komputeri qontrol keno.
Programi
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- Sistemê operatifi (SO bı ingiılizki OS)
- Programi bini (programê aplikasyoni)
- Zıwanê programi
Sistemê operatıfi çıçiyo?
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Bekçiyê kompitori yan zi zıwanê ciyo. SO (Sistemê Operatıfi) qontrol keno ka kamcin zıwan bı kamcin proxramidır qısey keno u ka bı senin babeta pêdır élaqa (komunikasyon) ronenê. SO dıma sera 1960 dı roneya (vırazya). SO qontrol keno ka proxramê nusteyê makinay, qertê vengi, qertê interneti (élaqay neti), qertê monitor (ekran) u êy çiyê bini senin gürweyenê
Sistemê operatifê lokal (méhli)
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Peyniyê sera 1970’an dı DOS bı zıwandê şeklana vırazya u nêy dı merdım mecbur bı xü qomando dayê. Ka kompitor sekero u se nêkero. Babet: <dir>
Miyanê serandê 1980’an dı merdım imkanê grafiki rona u gürweynayenda kompitori kerdı bêqod. Fıkrê aliman no bi kı insan rtesım dıha réhet vineno u imkanê grafiki dı dıha réhet gürweyê xü dom keno. Yani qandê héme proxram u doküment merdım ikon (dosya) vıraştı. Peyniyê nêy proxraman dı o kı her tım gürweyayê u sitemi qontrol kerdê fına DOS bi. PC dı SO yê sıfteyını (dıma Apple) WIN 3 bi. Merdım şeno no sistemi bı piyaza bıdo pêver. Şimado bıhuwê vacê élaqa piyaz u kompitor çıçiyo. Élaqa cı noyo kı DOS u WIN piya ze piyazi ya qat qat bi. Yani héme hérf, şekıl, amor u çiyê bini ze resım resayê monitor. Gürwe ardoxê kompitori peyni dı sebi, çıçi bi êy nêdiyê.
Nıka mayê WIN XP u WIN Vista gürweynenê u tiya dı SO+grafik éyniyê. U bekçılıxeyda élaqay kenê.
Çımeyi
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- Kıtabê Faruk İremet "Allmänt IT" (bı Swêdki).