Einrade

Einrade
	Hoeve Einrade
Locatie	Holset
Algemeen
Kasteeltype	onbekend
Gebouwd in	14e eeuw
Gesloopt in	vóór 1800
Monumentale status	rijksmonument
Monumentnummer	36660
Bijzonderheden	kasteelhoeve is bewaard gebleven
	Einrade op de kadastrale kaart van 1829, met het vermoedelijke kasteeleiland in de westelijke vijver.

Einrade is een hoeve en voormalig kasteel in het Nederlandse dorp Holset, provincie Limburg. Tevens was Einrade van de middeleeuwen tot aan de Franse Tijd een heerlijkheid met lage jurisdictie. Het kasteel zelf is volledig verdwenen maar de kasteelboerderij is behouden gebleven en als rijksmonument geclassificeerd.

Geschiedenis

De heerlijkheid Einrade behoorde deels tot het hertogdom Limburg en deels tot het Land van ’s Hertogenrade. Het kasteel Einrade was het bestuurscentrum van deze heerlijkheid. Als laathof beschikte het kasteel over een hoeve en er waren gebruiksrechten op het Malenbos.

De oudste vermelding van het kasteel dateert uit de 14e eeuw.^[1] Heren van Wittem uit het geslacht Cosselaer zijn de oudst bekende eigenaren. Zij werden opgevolgd door de familie Van Ghoor. De laatste mannelijke eigenaar uit dit geslacht was Daniel van Ghoor. Zijn dochter trouwde met Frans Spies von Büllesheim, zodat Einrade in zijn familie terechtkwam.

Catharina von Spies trouwde in de 17e eeuw met een telg uit de familie Van Hoensbroek. Ze liet Einrade na aan haar zoon Daniel, die in 1670 stierf en het goed naliet aan zijn dochter. Zij besloot om Einrade te verkopen aan Herman Lamberts. Deze wolhandelaar uit Aken had meerdere bezittingen verworven, zoals kasteel Cortenbach en De Dohm, en kreeg in 1686 de titel ridder van het Heilige Roomse Rijk. De verschillende bezittingen van de familie Lamberts werden samengevoegd tot een ondeelbare nalatenschap, maar in 1810 raakten de goederen door een erfdeling toch weer verdeeld. De familie De Lamberts van Cortenbach bleef overigens ook na de splitsing eigenaar van Einrade.

Tot 1977 was Einrade in gebruik als boerderij. Sindsdien is er onder andere een bed and breakfast in gevestigd.

Beschrijving

Het kasteel bestond uit een omgrachte hoofd- en voorburcht. De gracht kon middels een sluis worden ontwaterd.^[1]

Het is niet bekend wanneer het kasteel is afgebroken. In 1529 was het nog aanwezig, maar op kaarten uit begin 19e eeuw staat het niet meer vermeld. Op de kadastrale kaart van 1829 lagen er naast de hoeve twee vijvers waarvan de westelijke een eiland bevatte, de mogelijke locatie van het verdwenen kasteel. Van de grachten zijn anno 2023 slechts restanten bewaard gebleven in het landschap.

Hoeve

De huidige boerderij is een voortzetting van de bouwhoeve op de voormalige voorburcht van kasteel Einrade. De boerderij bestaat uit drie vleugels rondom een binnenplaats. Het woonhuis is een bakstenen, rechthoekig gebouw met twee verdiepingen en een souterrain, afgedekt door een schilddak. Dit huis zal zijn gebouwd eind 16e/begin 17e eeuw.

Het oudste deel van de hoeve is een westhoek van de stal: hier is een 16e-eeuws restant van een vierkante toren aanwezig. Oorspronkelijk zal de toren hoger zijn geweest en is deze in de 19e eeuw verlaagd. De bouwdelen tussen het woonhuis en de toren – inclusief de toegangspoort - zijn in de 17e eeuw opgetrokken.

De rest van de vleugels bestaat uit diverse schuren, waarvan een in vakwerk is uitgevoerd. Deze gebouwen dateren uit de 18e en 19e eeuw.

Het bakhuis ligt aan de open zijde van de binnenplaats.

Bronnen, noten en/of referenties

Wim Hupperetz, Ben Olde Meierink en Ronald Rommes (2005). Kastelen in Limburg. Matrijs, Utrecht, "Vaals", pp. 458-459.
P. Bertram, Einrade (Verleden & Heden Themanummer 2, Vaals 2012).
Einrade, Kastelenlexicon