Μακραμέ

Λεπτομέρεια μακραμέ τύπου Cavandoli

Το μακραμέ είναι μια μορφή κλωστοϋφαντουργίας που παράγεται με τεχνικές κόμπων (αντί ύφανσης ή πλεξίματος).

Οι κύριοι κόμποι του μακραμέ είναι ο σταυρόκομπος ή πλακέ κόμπος (square ή reef knot) και ο κόμπος κεφαλής (lark's head knot). Είναι μια παλιά τεχνική που χρησιμοποιούνταν από ναυτικούς, ειδικά σε περίτεχνες ή διακοσμητικές μορφές κόμπων, για να καλύψει οτιδήποτε, όπως λαβές μαχαιριών, μπουκάλια, ακόμη και ορισμένα μέρη πλοίων.

Το μακραμέ σε στιλ Cavandoli είναι μια ποικιλία που χρησιμοποιείται για να σχηματίσει κυρίως γεωμετρικά αλλά και ελεύθερα σχέδια. Το στυλ Cavandoli προκύπτει κυρίως από μισούς, μονούς και διπλούς κόμπους από την καλή και την ανάποδη. Οι αντίστροφες μισοί κόμποι χρησιμοποιούνται μερικές φορές για τη διατήρηση της ισορροπίας όταν εργάζεται κανείς στο αριστερό και το δεξί μισό ενός ισορροπημένου κομματιού.

Οι δερμάτινες ή υφασμάτινες ζώνες είναι ένα άλλο αξεσουάρ που δημιουργείται συχνά με τεχνικές μακραμέ. Τα περισσότερα βραχιόλια φιλίας που ανταλλάσσονται μεταξύ μαθητών και εφήβων δημιουργούνται χρησιμοποιώντας αυτή τη μέθοδο. Σε θεματικά πάρκα, εμπορικά κέντρα, εποχιακές εκθέσεις και άλλους δημόσιους χώρους συχνά πωλούνται κοσμήματα ή διακοσμητικά μακραμέ.

Ιστορία

Κόμπος Μακραμέ: κόμπος κεφαλής (clove hitch) με θηλιές προς τα πάνω

Μια από τις πρώτες καταγεγραμμένες χρήσεις κόμπων σε στυλ μακραμέ ως διακόσμηση εμφανίστηκε σε επιγραφές των Βαβυλωνίων και των Ασσυρίων. Οι πλεξίδες και τα κρόσσια στόλιζαν τις φορεσιές της εποχής και αποτυπώθηκαν σε πέτρινα αγαλματίδια.

Κατά τον 13ο αιώνα, Άραβες υφαντές έδεναν την περίσσια κλωστή κατά μήκος των άκρων των υφασμάτων με το χέρι, σε πετσέτες, εσάρπες και πέπλα σε διακοσμητικά κρόσσια. Η λέξη μακραμέ προέρχεται από το αραβικό macramia (مكرمية), το οποίο πιστεύεται ότι σημαίνει «ριγέ πετσέτα», «διακοσμητικό κρόσσι» ή «κεντημένο πέπλο». Μια άλλη άποψη είναι ότι προέρχεται από το τουρκικό makrama, «μαντήλι» ή «πετσέτα». Τα διακοσμητικά κρόσσια βοηθούσαν επίσης στην προστασία από τις μύγες στις καμήλες και τα άλογα στη βόρεια Αφρική.

Η Αραβική κατάκτηση της Ιβηρικής χερσονήσου μετέφερε την τέχνη στην Ισπανία, μετά στην Ιταλία, ειδικά στην περιοχή της Λιγυρίας, και στη συνέχεια εξαπλώθηκε στην Ευρώπη. Στην Αγγλία, εισήχθη στην αυλή της Μαρίας Β' στα τέλη του 17ου αιώνα. Η Βασίλισσα Μαρία το δίδαξε στις κυρίες επί των τιμών.

Διακοσμητικό καράβι μακραμέ

Το μακραμέ ήταν πιο δημοφιλές στη Βικτωριανή εποχή. Στόλιζε τα περισσότερα σπίτια με αντικείμενα όπως τραπεζομάντηλα, καλύμματα κρεβατιού και κουρτίνες. Το δημοφιλές Sylvia's Book of Macramé Lace (1882) παρουσίαζε πώς «να δημιουργείς πλούσια διακοσμητικά για μαύρα και χρωματιστά κοστούμια, τόσο για οικιακά ρούχα, πάρτι στον κήπο, πεζοπορία στη θάλασσα και αθλήματα — παραμυθένια στολίδια για το σπίτι και τα λευκά είδη».

Στη Γένοβα εξειδικεύτηκαν στο μακραμέ και ήταν δημοφιλές τον 19ο αιώνα. Εκεί, «οι ρίζες του ήταν μια τεχνική κόμπων του 16ου αιώνα για τη δημιουργία δαντέλας, γνωστή ως punto a groppo».

Οι ναυτικοί έφτιαχναν αντικείμενα μακραμέ όταν δεν ήταν απασχολημένοι στη θάλασσα και τα πουλούσαν ή τα αντάλλασσαν όταν επέστρεφαν στη στεριά. Βρετανοί και Αμερικανοί ναυτικοί του 19ου αιώνα έφτιαχναν αιώρες, κρόσσια και ζώνες από μακραμέ. Ονόμασαν τη διαδικασία «σταυρόκομπο» από τον κόμπο που χρησιμοποιούσαν πιο συχνά. Οι ναυτικοί αποκαλούσαν επίσης το μακραμέ «δαντέλα του McNamara».

Η δημοτικότητα του μακραμέ υποχώρησε, αλλά αργότερα αναζωπυρώθηκε τη δεκαετία του 1970 για την κατασκευή κρεμαστών διακοσμητικών τοίχου, αξεσουάρ ρούχων, σορτς, καλυμμάτων κρεβατιών, τραπεζομάντιλων, κουρτινών, κρεμάστρες για φυτά και άλλα έπιπλα. Τα κοσμήματα μακραμέ έγιναν δημοφιλή στην Αμερική. Χρησιμοποιώντας κυρίως σταυρόκομπους και γαϊδουρόκομπους (granny knots), αυτό το κόσμημα συχνά ενσωματώνει χειροποίητες γυάλινες χάντρες και φυσικά στοιχεία όπως κοκάλινες χάντρες και κοχύλια. Τα περιδέραια, τα βραχιόλια και τα βραχιόλια έχουν γίνει δημοφιλείς μορφές κοσμημάτων μακραμέ. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, το μακραμέ άρχισε και πάλι να φεύγει από τη μόδα, για να αναβιώσει αργότερα από τους Μιλένιαλ.

Υλικά και διαδικασία

Παραγωγή μακραμέ μεγάλου μεγέθους

Διακοσμητικό μακραμέ από βαμβάκι και μετάξι

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται στο μακραμέ περιλαμβάνουν κορδόνια από βαμβακερό σπάγκο, λινό, ίνες κάνναβης, γιούτα, δέρμα ή νήμα. Τα κορδόνια αναγνωρίζονται από την κατασκευή, όπως ένα κορδόνι τριών στρώσεων, κατασκευασμένο από τρία μήκη ινών πλεγμένα μεταξύ τους. Τα κοσμήματα κατασκευάζονται συχνά σε συνδυασμό τόσο με τους κόμπους όσο και με διάφορες χάντρες (από γυαλί, ξύλο κτλ.), μενταγιόν ή κοχύλια. Μερικές φορές χάντρες που τοποθετούνται στο κέντρο χρησιμοποιούνται για περιδέραια, όπως δαχτυλίδια ή πολύτιμοι λίθοι, είτε τυλιγμένα με σύρμα για να μπορούν να στερεωθούν είτε πλεγμένα μέσα σε ένα δίχτυ φτιαγμένο από πλεγμένους κόμπους. Μια ειδική επιφάνεια χρησιμοποιείται συχνά για την τοποθέτηση των κορδονιών για εργασίες μακραμέ. Τα κορδόνια μπορούν να συγκρατηθούν στη θέση τους χρησιμοποιώντας σφιγκτήρες τύπου C, καρφίτσες, πινέζες, συνδετήρες κτλ.

Για μεγαλύτερα διακοσμητικά κομμάτια, όπως κρεμαστά τοίχου ή κουρτίνες, μπορεί κανείς να ξεκινήσει μια εργασία μακραμέ σε έναν ξύλινο ή μεταλλικό πείρο, κάτι που επιτρέπει την επέκταση δεκάδων κορδονιών και διευκολύνει τον χειρισμό τους. Για μικρότερα έργα, οι σανίδες με ακίδες είναι διαθέσιμες ειδικά για μακραμέ, αν και μια απλή επίπεδη επιφάνεια από φελλό είναι αρκετή. Πολλά καταστήματα χειροτεχνίας προσφέρουν ειδικά σετ για αρχάριους, σανίδες εργασίας, χάντρες και υλικά χειροτεχνίας.

Δείτε επίσης

• Κινέζικος κόμπος
• Κατάλογος κόμπων
• Σέννιτ
• Πλέκω
• Πλέξιμο

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Sylvia's Book of Macramé Lace από τη Sylvia (ψευδώνυμο), 1882.